Các dạng phần mềm

Trước khi đi vào chi tiết các dạng phần mềm (software). Chúng ta sẽ tìm hiểu định nghĩa của phần mềm hay ứng dụng. Nôm na, phần mềm máy tính là một chương trình, được lập trình để đơn vị chủ thể (máy tính, điện thoại,... mà phần mềm chạy trên) thực hiện một thao tác gì đó từ đơn giản đến phức tạp. Tập hợp những công đoạn đó mang lợi ích thực tiển cho một mục đích chung của chúng ta. Chúng ta có thể gọi đó là ứng dụng (Application).
Đa số thuật ngữ phần mềm được hiểu là phần mềm chạy trên máy tính. Nhưng thực ra nó có nhiều dạng như bên dưới:

• Phần mềm desktop
• Phần mềm trên web
• Phần mềm chạy trên điện thoại, thiết bị cầm tay
• Phần mềm nhúng trên các trình duyệt (embedded, plugins, addons): Browser, Firefox, Coccoc...
• Phần mềm nhúng trên các phần mềm khác: MsWord, Excel, GSheet, Email...
• Phần mềm nhúng chạy trên các thiết bị số, vi điều khiển.
Anh chị có thể tham khảo Định nghĩa phần mềm trên wiki.

Chữ desktop ở đây nôm na là máy để bàn. Tuy nhiên chữ desktop còn nghĩa rộng hơn là chạy trên các hệ điều hành phổ biến cho máy tính để bàn. Ở Việt Nam, hệ điều hành được sử dụng phổ biến là Ms Windows. Ngoài Windows còn có các hệ điều hành phổ biến khác là: MacOS, Linux, ChromeOs...
Một phần mềm chạy trên desktop có những đặc điểm sau:

• Để sử dụng, phần mềm phải cài đặt trên máy desktop của người dùng.
• Tương thích với các thiết bị ngoại vi dễ dàng.
• Thao tác thuận tiện vì bản cài đặt đã tương thích tốt với chuẩn mực hệ điều hành.
• Vẫn sử dụng được cơ sở dữ liệu mạng nội bộ, cơ sở dữ liệu từ xa, đám mây.
• Chia tải với máy chủ. Vì phần mềm này xử lý ở tại máy bàn. Nên các thao tác xử lý đều diễn ra ở đây. Chỉ gọi lệnh truy xuất, lưu trữ dữ liệu ở máy chủ. Vì thế phụ thuộc vào cấu hình phần cứng của máy tính hiện tại.
• Nhược điểm: Mỗi nhu cầu cập nhật đều diễn ra ở từng máy. Thay vì tập trung một chỗ như phần mềm web.
• Ví dụ: PHẦN MỀM QUẢN LÝ KHO - BÁN HÀNG

• Nói tới web, có thể anh chị nghĩ ngay tới website. Thực ra sự khác biệt không nhiều. Website thường dùng để thể hiện thông tin một chiều từ một tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân để thông tin đến người dùng. Dù sau này có các tích hợp như gửi phản hồi về đơn vị chủ quản, đánh giá .... Để dễ hiểu, một website thiên về việc hiển thị thông tin ít nặng về xử lý dữ liệu phía backend(server). Ứng dụng web thì thiên về quản trị, xử lý, tính toán như một phần mềm chạy ở máy chủ
• Để sử dụng, người dùng chỉ cần mở trình duyệt (chrome, coccoc,firefox), nhập địa chỉ web(url) và sử dụng không cần cài đặt. Nên có thể sử dụng bất kỳ thiết bị nào hỗ trợ trình duyệt: máy tính bàn, laptop, máy tính bảng, điện thoại...
• Cũng như phần mềm desktop, phần mềm web cũng có thể sử dụng ở mạng nội bộ hoặc mạng internet tùy theo mục đích sử dụng.
• Tập trung cài đặt một chỗ ở máy chủ. (Sau này công nghệ cao hơn, người ta có thể chia các mô-đun, dịch vụ, ở những máy chủ khác nhau. Nhưng mô hình đó nằm ở tầm lớn. Mình chưa bàn tới)
• Vẫn có thể tổ chức máy chủ cơ sở dữ liệu tách rời với máy chủ web.
• Ngoài trừ những xử lý đơn giản bàng client scirpt (javascript), tất cả xử lý đều tập trung ở máy chủ, nên máy chủ cần có cấu hình mạnh.
• Vì ứng dụng có thể chạy trên mạng diện rộng internet, nên việc bảo mật thông tin đăng nhập hết sức gắt gao. Chỉ cần rò rĩ tên đăng nhập, mật khẩu là người dùng cả thể giới có thể đăng nhập. Việc này có thể bảo mật bằng cách sử dụng phương pháp chứng thực 2 lần qua email hoặc tin nhắn điện thoại.
• Vì ứng dụng chạy trên chrome, nên mọi việc tích hợp các thiết bị sẽ không dễ dàng như với một phần mềm desktop ở trên.
• Ví dụ: PHẦN MỀM QUẢN LÝ VẬT TƯ CÔNG TRÌNH

Ứng dụng trên điện thoại, căn bản khá giống với phần mềm desktop cho những ứng dụng xử lý đơn giản tại chỗ. Nếu cần xử lý phức tạp, thì nó lại phức tạp hơn nhiều. Như hình kiến trúc kế bên, nó cần một ứng dụng cung cấp API, để ứng dụng có thể gọi xử lý. Về ứng dụng API này hoàn toàn giống với một ứng dụng web. Điểm khác nhau duy nhất là ứng dụng web cần có trình duyệt để chạy, còn API thì không cần. Vì căn bản nó chỉ cung cấp cách truy vấn dữ liệu thay vì giao diện người dùng.

• Ứng dụng được các tính năng cao cấp trên điện thoại: tính linh hoạt cao, GPS, Camera, nhận diện vân tay, khuôn mặt, SMS, điện thoại...
• Hiện tại, thị trường tập trung vào 2 dòng chính là iOS (iPhone), Android(Samsung, Oppo...)
• Nếu cần phần tương tác thiết, chúng ta cần phát triển riêng một phiên bản cho 1 hệ điều hành như trên. Nếu ứng dụng chỉ là quản lý dữ liệu thì có thể sử dụng các nền tảng hybrid(lai) ví dụ: Flutter, ReactNative, NativeScript, Xamarine...
• Ứng dụng điện thoaị có thể cài đặt nội bộ trong một doanh nghiệp hoặc có thể phân phối phổ thông trên các chợ ứng dụng như CH Play của Android hoặc AppStore của Apple.
• Nhìn chung, ứng dụng Điện thoại sẽ mang nhiều tiện lợi, nhưng chi phí sẽ đắt đỏ hơn 2 mô hình ứng dụng trước.
• Ví dụ: PHẦN MỀM QUẢN LÝ GIAO HÀNG QUA GPS

Đơn giản, phần mềm này nó được gắn trên trình duyệt web ví dụ như Chrome, Coccoc, Firefox... sẽ tự động xử lý, tính toán khi ứng dụng web được mở lên. Ví dụ 02 trường hợp sau:

• Khách hàng A chuyên nhận đặt hàng từ nước ngoài về. Cụ thể như các trang thương mại điện tử của Trung Quốc như Alitaobao, 1688,... Họ ước gì khi mở các trang này, các thông tin sản phẩm được thể hiện bằng tiếng Việt, giá cả sẽ chuyển đổi từ nhân dân tệ về VND theo tỷ giá hiện tại + chi phí vận chuyển + % lợi nhuận. Và quan trọng hơn, khách hàng của họ có thể chọn sản phẩm và khi bấm một nút nào đó trên các trang này, dữ liệu đặt hàng lại đổ về đơn hàng trên trang web của họ. YOUSOFT đã làm một giải pháp phần mềm nhúng trên Firefox và Chrome. Giờ đây việc kinh doanh của họ khá thành công. Ví dụ: PHẦN MỀM HỖ TRỢ MUA HÀNG NƯỚC NGOÀI
• Một khách hàng khác muốn lọc dữ liệu, thống kê và báo cáo số liệu từ danh sách dữ liệu của một website. Thay vì phải dựng lại cả website , giờ đây, những gì anh ấy cần là một phần mềm nhúng nhỏ chạy trên trình duyệt. Khi mở lên, các tính năng hiện có được chèn trực tiếp vào trên web mà anh cần.
• Tiện lợi trong việc nhúng code vào website của người khác. Mà không cần phải xây dựng lại phần mềm.
• Phần mềm này cũng cần cài đặt trên các trình duyệt chỉ định trên máy tính cá nhân. Khi đổi máy, cũng sẽ cần cài lại.
• Ngoài ra phần mềm nhúng còn nhúng được trên các công cụ như Microsoft Office: Word, Excel, Power Point, Outlook. Google script: Gmail, GSheet, Gdoc,... và các thiết bị vi xử lý khác qua các giao thức COM (RS232), hoặc Ethernet(TCP/IP)

Ngoài ra còn các loại phần mềm tiện ích tương tác với các thiết bị thông minh. Như sau:

• Gọi lệnh chụp hình từ camera.
• Lấy dữ liệu chấm công từ các thiết bị chấm công vân tay, nhận diện khuôn mặt, thẻ từ, đọc mã vạch, scan.
• Lấy dữ liệu cân từ cân điện tử.
• Sinh mã vạch, QRCode phục vụ cho việc quản lý dữ liệu văn phòng.
• Tương tác quản lý kiểm soát an ninh ra vào. Phân quyền cửa chỉ định cho nhóm người, trong khoản thời gian. Theo dõi các lượt ra vào. Báo động khi có sự xâm nhập đột xuất. Đóng mở cửa khẩn cấp.
• Nhìn chung, ứng dụng Điện thoại sẽ mang nhiều tiện lợi, nhưng chi phí sẽ đắt đỏ hơn 2 mô hình ứng dụng trước.
• Ví dụ: PHẦN MỀM GIAO TIẾP PMS VÀ KHÓA CỬA KHÁCH SẠN

Phần mềm chạy ngầm (bot), với mục đích chạy liên tục ở chế độ ngầm (background) để tìm dữ liệu, hoặc làm một thao tác định kỳ hoặc liên tục nào đó. Anh chị sẽ hiểu qua các ví dụ sau:

• Một khách hàng của YOUSOFT chuyên kinh doanh các mặt hàng điện tử mua từ các trang thương mại điện tử như Ebay, Craigslist. Với tiêu chí tìm kiểm các dòng sản phẩm B với giá từ x đồng cho tới y đồng. Mỗi khi các trang trên có đăng sản phẩm tương tự, thì sẽ có một thông báo đến bộ phận mua hàng. Bộ phận mua hàng nhảy vào liên hệ người bán và đặt mua về. Việc này tiết kiệm được một khoảng chi phí khá lớn cho họ.PHẦN MỀM TÌM KIẾM SẢN PHẨM TRÊN EBAY
• Khách hàng khác muốn có được thông tin của các người dùng trên facebook khi tham gia các cuộc thảo luận, comment ở một post nào đó. Với phần mềm này, họ sẽ có được thông tin nhanh nhất. Và có được đối tượng khách hàng nhanh nhất.PHẦN MỀM LẤY THÔNG TIN FACEBOOK USER/COMMENT
• Khách hàng nọ muốn có thật nhiều traffic(lưu lượng) vào trong website của mình. YOUSOFT tư vấn giải pháp cho bằng một con bot chạy tự động mở trang web google, nhập từ khóa mình cần, click ngẫu nhiên các trang khác rồi quay về lại trang mình. Và mỗi lần như vậy gọi qua các hệ thống proxy trên thế giới để đổi ip tránh bị chặn bởi google. Việc này cũng giúp học mang lại hiệu quả cáo trong kinh doanh.
• Ngoài ra, YOUSOFT đang nghiên cứu công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để xây dựng Bot tự động tư vấn khách hàng, để tiết kiệm chi phí nhân công. Chúng tôi sẽ cập nhật sớm nhất kết quả nghiên cứu này. Anh chị cứ liên hệ thường xuyên, hoặc để lại thông tin, chúng tôi sẽ thông tin sớm cho anh chị nhé.

Anh chị chắc cảm thấy hứng thú với các dạng phần mềm kể trên. Tuy nhiên, anh chị lại phân vân dạng nào phù hợp với doanh nghiệp mình, hoặc cho chính mình. Trước khi đưa ra lời khuyên, anh chị vui lòng xem qua CÁC KIẾN TRÚC CƠ BẢN CỦA MỘT HỆ THỐNG PHẦN MỀM<
Cảm ơn anh chị đã quay lại. Đến đây chúng tôi tin chắc rằng anh chị đã có sự lựa chọn của riêng mình. Thực ra không có giải pháp nào phù hợp cho tất cả yêu cầu. Cũng chính vì lý do đó, chúng tôi không lựa chọn bán sản phẩm đóng gói. Thay vào đó, chúng tôi rất tha thiết được lăngs nghe các yêu cầu của anh chị, và đưa ra giải pháp tư vấn hợp lý với nhu cầu của riêng mình anh chị mà thôi.
Chúng tôi rất vinh hạnh được phục vụ anh chỉ ở số máy họt line bên phải. Hoặc các anh chị để lại thông tin cần tư vấn ở BÀN TƯ VẤN góc phải. Chúng tôi sẽ liên hệ ngay khi nhận được yêu cầu.
Cảm ơn anh chị đã bỏ thời gian ra đọc thông tin này.